Amerika ile iş yapmak isteyen Türk girişimci sayısı her geçen gün artarken, yatırımcıların en sık sordukları soruların başında 'yasal yollardan hem yatırım yapmak hem de Amerika'da oturum hakkı elde etmek için ne yapabilirim?'' sorusu geliyor. 1990 yılından beri Amerika'ya yatırımcıları çekmek, istihdamı artırmak ve ekonomiyi canlandırmak amacıyla uygulanan EB-5 vize türü bu soruya en iyi cevap veren seçeneklerden biri. New York'ta avukatlık yapan Çağlar Law Firm, P.C.'nin sahibi Avukat Metin Çağlar EB-5 ile ilgili sorularımızı cevaplandırdı.
EB-5 vize programı nedir ve yatırımcılar nasıl bu vizeye hak kazanabilirler?
Amerikada Green Card alma hakkı sağlayan ve EB- 5 olarak bilinen yatırımcı programı 1990 yılında Amerikan kongresinin yabancı yatırımcıların ülkeye davet edilerek iş ve sermaye artırımının sağlanması ve bu sayede Amerikan ekonomisinin ve istihdamın canlandırılması için başlattığı bir vize programıdır. EB-5 yolu ile oturum hakkını elde etmek için yatırımcılardan dil bilmesi, iş geçmişi, yaş sınırı, ve eğitim seviyesi açısından talep edilen bir şart bulunmamaktadır. Tek şart yatırımcıların yasada belirtilen yatırım miktarını yapmaları, belli sayıda işçi çalıştırmaları ve bu yatırımın yasal yollardan elde edildiğini ispatlama zorunluluğudur.
Yatirım için gereken asgari yatırım miktar nedir?
Yapılacak yatırımın miktarı en az 1 milyon dolardır. Ancak bunun bir istisnası var. Eğer yatırım ıssızlığın çok yüksek olduğu şehirlerde veya az gelişmiş kırsal kesimlerde gerçekleşirse yabancı yatırımcının en az 500,000 dolar yatırım yapması yeterli olmaktadır. Bu bölgeler istihdamın artması hedeflenen bölgeler olarak (targeted employment area “TEA”) kabul edilip işsizliğin ulusal işsizlik oranının en az %150 olduğu yerlerdir. Amerika’da halen bu tanıma giren çok sayıda şehir vardır. Bu şehirlerin listesi Amerikan yönetim ve bütçe dairesinden (the Office of Management and Budget) öğrenilebilir.
Yatırım üzerinden Green Card almanın ikinci bir yöntemi de Amerikan Vatandaşlık ve Göçmenlik Bürosu (USCIS) tarafından daha önceden onaylanmış ve ‘bölgesel ticaret merkezi’ (Regional Center) olarak adlandırılan projelere yatırım yapılmak suretiyle de gerçekleşebilir. Bölgesel ticaret merkezlerine yatırılması gereken paranın miktarı ise en az 500,000 dolardır.Amerikada şu anda 1000 üzerinde faaliyet gösteren bölgesel ticaret merkezleri bulunmaktadır bunların tam listesi https://www.uscis.gov internet adresinden bakılabilir.Eğer yatırım bu bölgesel ticaret merkezlerden birine yapılmışsa yatırımcının 10 kişiyi doğrudan ise alması koşulu aranmıyor.
Ne tür yatırım şartları aranmaktadır?
Yatırım yeni bir iş kurmak suretiyle gerçekleşebileceği gibi hali hazırda zarar eden bir şirketi satın alınmak suretiyle de yapılabilir. Bu şirketler şahıs şirketleri, kar amacı taşıyan ticari şirketler, ortaklıklar olabileceği gibi holdinglerde olabilir. Yanlız mevcut bir şirkete yatırım yapılacaksa bu şirketin 29 Kasım 1990’dan sonraki bir tarihte kurulmuş olması gerekmektedir. Bu vizeye hak kazanabilmenin diğer bir şartı yapılacak yatırımın en az 10 Amerikan vatandaşına veya yeşil kart (Green Card) sahibine tam-gün (full time iş sağlaması veya mevcut şirket satın alınmışsa 10 işin devamlılığını korumak zorunda olmasıdır. Yatırımcı, kendisini, eşini ve çocuklarını işe almakla en az 10 kişi istihdam etme koşulunu yerine getirmiş sayılmamaktadır.
10 kişilik istihdamı ne kadar sürede yapması gerekiyor?
Yatırımcının, yatırımı yapar yapmaz bu 10 Amerikalı’yı veya yeşil kartlıyı ise alması beklenmiyor. Bunun için yatırımcıya iki yıllık bir süre veriliyor. Bu iki yılın sonunda en az 10 işçiye istihdam oluşturulması gerekiyor bazı özel durumlarda eğer ortada haklı bir sebep varsa bu iki yıllık süre uzatılabiliyor. Eğer yatırım Bölgesel Ticaret Merkezlerine yapılmışsa yatırımcının 10 işçi istihdam etme zorunluluğu yok.
Yatırım illa ki nakit olarak mı yapılmalı?
Yatırım nakit para olabileceği gibi, ekipman, envanter veya maddi varlıklar da olabilir. Ekipman, envanter ve maddi varlıkların değeri, yatırımcının kendi ülkesindeki değerlerine göre değil de, Amerika’daki makul piyasa değerilerine göre hesaplanır. Yatırımcı söz konusu yatırım miktarını kendi kişisel malları üzerine ipotek koydurup ve şahsen kefil olmak suretiyle kredi (loan) alarak da yapabilir yalnız alınan kredi den dolayı yatırım malvarlıkları üzerine ipotek (mortgage) konulamaz.
Green Crad alma süresi ne kadardır, süreç nasıl gerçekleşiyor ve başarılı olma şansı nedir?
Genel olarak, EB-5 programı ile Green card alma süresi 12 ile 16 ay arasında değişmektedir. Başvuru süreci yatırımcıya ait bilgi ve belgeler ile yatırım yapılacak projeyi ayrıntılı bir şekilde anlatan iş planlarının Amerikan Vatandaşlık ve Göçmenlik Bürosu (USCIS)a gönderilmesiyle başlıyor. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli mesele yatırımın kaynağının yasal yollardan geldiğini gösteren belgelerin ve iş planlarının çok dikkatli bir şekilde hazırlanmasıdır. Yapılan ilk başvuru onaylanırsa bir sonraki aşamada green card için başvuru yapılıyor. Bu başvuru eğer yatırımcı Amerika içinde bulunuyorsa USCIS’a, eğer Amerika dışında ise Amerikan Konsoloslukları’na yapılıyor. Eğer bu süreç olumlu neticelenirse yatırımcının kendisine, eşine ve 21 yasından küçük çocuklarına Green Card veriliyor.
Green Card ilk 2 yıl şartlı olarak veriliyor verilen kartın süresi bitmeden 90 gün önce yatırımcı şartların kaldırılması başvurusunu yapması gerkiyor. Şartların kaldırılması üzerine yatırımcıya normal Green Card veriliyor ve ayrıca yatırımcı 2 yıl şartlı ve 3 yıllık da normal Green Card kullanmasının ardından (toplamda 5 yıl) kendisi ve aile bireylerininin Amerikan vatandaşı olması için müracaat da bulunabiliyor.
Amerikan Vatandaşlık ve Göçmenlik Bürosu (USCIS) her yıl EB-5 kabul ve red istatistiklerini yayınlıyor ve bu istatistikleri değerlendirdiğinizde kabul oranlarının %85-90 civarında olduğunu görebilirsiniz ki bu çok yüksek bir rakamdır. Hatta geçtiğimiz aylarda yapılan istatistiklere göre bu rakam %94 seviyesine çıkmıştır.
Ne kadar süreden beri Amerika da hukuk alanındasınız?
Amerikada bu alanda 10 yıldan fazla bir tecrübem var.Bugüne kadar şahıslara, şirketlere, kar amacı gütmeyen organizasyonlara, yerli ve yabancı şirketlere ve yatırımcılara hukukun değişik alanlarında yardımcı oldum.
Özgeçmişiniz hakkında bize biraz bilgi verebilir misiniz?
İlkokul dan başlayıp eğitim hayatımın sonuna kadar tüm okulları en yüksek derecelerle bitirdim. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden başarı ile mezun olduktan sonra Türkiye’de bir süre avukatlık yaptım fakat bu beni çok tatmin etmemişti. Uluslararası alanda da kendimi ispat etmek ve elde edilmesi zor başarıları kazanmayı istiyordum. Hayatta olumlu ve faydalı sayılabilecek şeyleri yapmada çok inatçıyımdır. Karakterimin gereği olarak başkalarıyla değil de hep kendimle rekabet ederim. Bu daima kendini geliştirme ve dün ne işen bugün odandan daha iyisi olma işidir. Türkiye'de hukuk fakültesi yıllarımda sürekli dünyanın süper gücü Amerika'da da hukuk eğitimi almak ve hatta orada avukatlık yapmak istiyordum bu elbette çok zor bir hedefti ama benim için imkansız diye bir şey de yoktu.
Tüm kariyerimi, ailemi ve arkadaşlarımı Türkiye'de bırakarak Amreika'ya yerleşmeye karar verdim. Elimde sadece elbiselerimin olduğu küçük bir valizle burada adeta hayata sıfırdan başladım diyebilirim. Türkiye'deki avukatlık lisansım burada geçerli değildi o yüzden İnglizce eğitimini bitirip tüm hukuk eğitimini yeniden almalıydım. Amerika'da bulunduğum ilk yıllar kabus gibiydi bu yıllar benim hayatımın en zorlu geçen yıllarıdır fakat daima irade ve azimli olmanın gücüne inandım ve hiç bir zaman ümitsizliğe düşmedim. Kendi kendime hep varlığım burada kendimi ispat etmeye bağlıdır dedim ve çok çalışıp tüm okulları, sınavları geçerek Amerika'da avukat olmayı başardım.
Bundan sonra ki hedefim New York'ta kurmuş olduğum hukuk büromla Amerikalılar'ın, Türkler'in ve diğer milletlerden olanların hukuki problemlerini çözmede onlara yardımcı olmak ve ilerlemek istiyorum.
Hukuk büronuzda ne tür hukuki servisler veriyorsunuz?
Biz daha çok full servis bir hukuk firmasıyız. Hukukun değişik alanlarında hizmet vermekteyiz. İş ve yatırım vizelerinden, çalışma vizelerine, mülteci başvurularından, aile, evlilik veya iş youlyla green card almaya, ticari işletmeler kurma, devir ve satışlardan, işletme ruhsatları almaya, ev-konut, işyeri, depo kiralama, satın alma, kredi-ipotek işlemlerinden, her türlü kontrat hazırlama islmelerine, marka tescil ve kayıt işlemlerinden ticari alacak davalarına kadar her alanda faliyet göstermekteyiz.
Profesyonel çalışma felsefeniz nedir ve hukuk firmanızdan ne beklemeliyiz?
Ben bir avukatın müşteri merkezli olması bilincindeyim. Onların hukuki sorunlarını doğru bir şekilde okuyup ve sürekli irtibat halinde kalarak en karmaşık hukuki problemlere bile pratik çözümler bulabilmek gerektiğine inanıyorum. Hukuk büromuzda her bir müşterimizle tek tek ve şahsi olarak onlara özel ilgi göstermeye gayret ediyoruz. Sadece hukuki iş ve davalarını alırken değil aldıktan sonrada onlarla temas halinde olarak hukuki süreçlerini en hızlı, kaliteli ve uygun fiyatlarla tamamlamak bizim en önemli prensibimizdir.
Metin Çağlar, Esq.
Çağlar Law Firm, P.C.
1177 Avenue of the Americas 5th fl. Suite 5101
New York, NY 10036
www.caglarlaw.com