Türk-Amerikan İlişkilerine ATC/TAIK Oksijeni

Star InactiveStar InactiveStar InactiveStar InactiveStar Inactive
 

Cemil Özyurt - American Turkish Council tarafından bu yıl 35’ncisi organize edilen konferans, Suriye ve FETÖ politikası nedeniyle gerilen Türk-Amerikan ilişkilerinin askeri ve ticari bir bakış açısıyla tekrar masaya yatırılmasına da vesile oldu. 30 Ekim-1 Kasım tarihleri arasında Ritz Carlton, Washington, DC'de gerçekleştirilen konferansa, Amerikan kanadından Dış İşleri Bakan yardımcısı Antony Blinken, ABD Enerji Bakanı Ernest Moniz, Başkan Obama’nın uluslararası ticari danışmanı Michael Froman, Ticaret Bakan Yardımcısı Bruce Andrews, Savunma Bakan Yardımcısı James T. Townsend, Türkiye’nin ABD Büyükelçisi John R. Bass gibi üst düzeyde bir temsil vardı. Türkiye tarafında ise Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, Büyükelçi Serdar Kılıç, Türkiye’nin ikili ilişkilerdeki sıkıntılara dikkat çekti.


Bu yılki konferansa üst düzey katılımın bir kaç değişik sebebi vardı. Gerginleşen Türk-Amerikan ilişkilerinde Türk tarafının endişelerini giderme ve geçtiğimiz yıllarda kopma noktasına gelen ATC-TAİK/DEİK ilişkilerinin bu yıl yeniden eski rayına oturtma çabası ile ATC’nin başındaki dinamik isim Howard Beasy’in ilk etkinliğinde fark yaratma isteği olarak özetlenebilir. TAİK'in varlığı, Başkan Ekim Alptekin'in girişimleri neticesinde sponsorlar ve katılım kanadıyla kendini gösterirken, Beasy'in dinamik takımı Amerika'nın üst düzey pek çok ismini konferansa çekmeyi başardı. 

Konferansa 400 civarında bir katılım vardı ve katılımcıların ciddi bir kısmı da Türkiye’den Washington, DC’ye gelen isimlerde oluştu. Oturumlarda üst düzey katılımcıların yer aldığı ana oturumlara ilgi yoğunken, sektörel olarak ayrı salonlarda yapılan toplantılara ilgi azdı. Üst düzey katılım için harcanan çaba, alt sektör toplantılarında konuşan isimlerin seçimi noktasında söylemek mümkün değildi.

Bu yıl sponsor bakımından önceki yıllara oranla daha parlak bir performans sergileyen konferansta, Amerika’daki Türklerin en etkin şirketi Sierra Nevada Corporation platin sponsor olarak dikkat çekti. Koç, Zorlu, Çalık, Anadolu grubu gibi Türkiye’nin önde gelen kurumları da konferansa destek verdi. Ancak Gold sponsor olarak yer alan 7 firmanın hiçbirinin sahibin etkinlikte olmaması dikkat çekti. Daha önce konferans programında yer alan THY Genel Müdürü Temel Kotil, kurumdan ayrılması nedeniyle konferansta yer almadı.

Finans, turizm, gıda, finans, tarım, inşaat, siber güvenlik gibi farklı sektörleri de kapsayan oturumlar, ATC konferanslarının geleneksel olarak alışılmış savunma sanayi ve aerospace ekseninden çıkmasına yardımcı oldu. Türk-Amerikan ilişkilerinin uzunca yıllar hep savunma sanayi endeksli kalması farklı sektörlerdeki sıkıntıları ve sorunları anlatmaya da çok imkan tanımamıştı. Türk-Amerikan ilişkilerinin, sadece savunma sanayinden ibaret bir pazar olmadığını kavraması biraz zaman aldı.

Etkinliğin en duygusal anı Ocak ayında hayatını kaybeden Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa V. Koç adına verilen ödül öncesi gösterilen video sırasında yaşandı. Koç’un TAİK Başkanı olarak ATC konferanslarındaki görüntülerine de yer verildi. ATC Başkanı Howard Beasy’de, Koç vefat etmeden kendisine yazdığı emaili okudu. Koç, emailinde Türk-Amerikan ilişkileri açısından ATC konferansına ne kadar önem verdiğini  gözler önüne serdi. Ödülü de Türkiye'nin en büyük Ar-Ge merkezini kuran Comodo internet güvenlik şirketinin kurucusu ve CEO'su Melih Abdulhayoğlu, Mustafa Koç'un eşi Carolina Koç'tan aldı.

Amerika'daki en başarılı Türk şirketlerden Sierra Nevada Corp'un yönetim kurulu başkanı Eren Özmen, öğrenci olarak geldiği Amerika'da nasıl başarıya ulaştığını kısa bir video eşliğinde anlattı. Amerika'nın uzay çalışmalarında önemli bir yere sahip SNC'nin Marsa yolculukta da önemli bir işlev üstlenmesi bekleniyor.

ATC konferansının bu yılki açılışı da önceki yıllara göre farklıydı. Doğan ve Koç Holding'in sponsorluğunda Smithsonian Müzesi'nde açılan 'The Art of The Quran' sergisi resepsiyon katılımcılarının ilgisini çekti. Konferans kitapçığının ön sözünde Başkan Obama, Cumhurbaşkanı Erdoğan, Büyükelçiler Kılıç ve Bass'ın mesajları yer alırken, konferansta 25 gönüllü çalıştı. Oturumların hepsine katılım ücretinin 1500 dolar olduğu konferansta bazı oturumlar basına kapalı gerçekleştirildi. Üst düzey askerlerin katıldığı bir oturum ise Chatham House kuralı uygulandı. Konferans katılımcılara değişik oturumlarda ödüller de verildi. Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, Savunma Bakan Yardımcısı James T. Townsend, Savunma Bakanlığı Müsteşarı Dr İsmail Demir, tarihçi Dr Edward J. Erickson, Havelsan yöneticileri, DowAksa CEO'su Douglas Parks, eski Kongre üyesi Ed Whitfield özel ödüle layık görüldü.

ATC Yönetim Kurulu Başkanı E. General James L. Jones'ın konferanstaki askeri üst düzey yetkililerin katılımının yoğun olmasında özel bir etkisi vardı. Jones'ın eski silah arkadaşlarından isimler konuşmacı ve katılımcı olarak konferansta yer aldı. Konferansta, 15 Temmuz darbesinin arka planı da masaya yatırıldı. TAİK Başkanı Ekim Alptekin, soru-cevap kısmında darbe ile ilgili sorulara cevap verdi. Ancak soruları soran gazetecinin konuya çok hakim olmadığı izlenimi uyandı. Konferansta bazı konuşmacıların verdikleri mesajlar dikkat çekiciydi. Konuşmasına Türkiye'de terör nedeniyle hayatını kaybedenler için bir dakikalık sessiz saygı duruşu isteyen Büyükelçi Bass ''Türkiye'nin başarılı olmasına, birbirimize eskisinden daha çok ihtiyacımız var,'' derken,  Dış İşleri Bakan yardımcısı Antony Blinken'in Suriyeli mültecilere yardım konusunda Türkiye'ye yaptığı övgüleri, Chobani'nin New York Times'a konu olan göçmenlere yardım ettiği için yoğun baskıya uğradığı haberine atıfta bulunarak tamamladı. ''Chobani, yoğurt impratorluğu ve göçmenlerin sesi oldu,'' derken Türk hükümeti ile Chobani'nin sahibinin arasının pek de iyi olmadığını bilmediği kesindi. Blinken'in, ''Türkiye'nin Amerika'dan daha iyi bir dostu yok,'' diye vurgu yaptığı Türk-Amerikan ilişkileri, Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek ve Büyükelçi Serdar Kılıç'ın konuşmalarını dinleyenleri ikna etti mi bilinmese de, Büyükelçi Kılıç'ın, ''Dostluğumuzda PYD'yi silahlandırmayı nereye koyacağız,'' vurgusu, Bakan Şimşek'in FETÖ ile darbe arasında delil arayan Amerikan mahkemelerine ithafen söylediği, darbenin planlayıcısı Adil Öksüz'ün bir akademisyen olarak Amerika'yı 109 kez ziyaret etmesine dikkat çekmesi hafızalarda kaldı. 

Konferanstasaki en renkli sunumu yapan askerlerden biri de General John Abizaid'ın konuşmasıydı. Dedesi Suriye'den Amerika'ya göç eden bir göçmen olan ve Sierra Nevada Corporation'da danışmanlık yapan Abizaid, 2003-2007 yılları arasında U.S. Central Command komutanı olarak görev yapmıştı. 

Konferans, Amerika'da kutlanan Halloween partilerini unutmadı. 31 Ekim gecesi verilen resepsiyona Halloween kostümü ile katılım olmasa da, fotoğraf çektirilen özel bir bölümde maskelerle pozlar verildi. Gala gecesi ile son bulan konferansın 36'ncısı 21 Mayıs 2017'de yapılacak. Amerikan Turkish Council President ve CEO'su Howard Beasey daha iyisini yapacakları sözünü verdi. Beasey, emeği geçenleri de tek tek isim isim sayarak, salona alkışlatmayı da ihmal etmedi. 

Facebook

Youtube