Almanya’daki Türk girisimci sayısı 2008 yılı sonunda 72 bin sınırı aştı. TAVAK Vakfı Mütevelli Heyeti Üyeleri; Prof. Dr. Faruk Şen ve Ahmet Güler’in son değerlendirmelerine göre, 1987 yılında sayıları 25 bin 500 olan Türk girişimci sayısı 2008 yılında 72 bin sınırına geldi. Avrupa’da yaşayan 4,2 milyon Türkiye kökenli Türk arasında çalışan nüfus yaklaşık 1.4 milyon civarındadır. Avrupa Birliği ülkelerinde toplam çalışanların yüzde 0,69’unu olusturan 1.4 milyon çalışan Türkün, AB’nin cari fiyatlarla
Gayri Safi Yurtiçi Hasılasına (GSYIH) 2008 yılında yaklaşık 100 milyar Euro’luk bir katkı sağladı.Türklerin 2008 yılında 100 milyar Euro´ya ulaşan AB GSYIH’sına katkıları, Türkiye Araştırmalar Merkezi kurumunun konuya ilişkin ilk araştırmayı gerçekleştirdiği 1998 yılında 55 milyar Euro düzeyindeydi. TAVAK'ın raporunda Türklerin AB ülkelerindeki makro ekonomik katkısı Türk girişimcileri bazında değil, çalışan Türk nüfusu itibariyle hesaplandı. Raporda, Almanya´da kurulan ve gelişen işletmeler için önemli bir potansiyel oluşturan burjuva Türk kökenli bir orta sınıf doğuşuna işaret edildi. Türk göçmenler arasında girişimcilik eğilimi kırılmaya uğramaksızın devam ederken, 2008 yılında
ekonomik krize rağmen kapanan Türk isletmeler sayısı, kapanan Alman işletmelere göre daha az oldu. Yeni açılanlar gözönüne alındığında yine bir artış gözlendi.
Raprda, girisimcilik serüveni baslangıçı esnasında sadece 15-20 sektörde faaliyet gösteren Türk kökenli isletmeler 2008 sonlarında 115’in üzerinde farklı sektörlerde faaliyet gösterdiği gözler önüne serildi.
Serbest çalışan Türklerin sayısı 2008´de 72.000´e ulaştı. 1987 yılında 25.500 civarında olan sayıda yaklaşık 10 yıllık sürede kaydedilen büyüme neredeyse üç kat arttı. Türkiye Araştırmalar Merkezi Vakfı´nın Türk haneleriyle Almanya´da gerçekleştirdiği anketin sonuçları hane üyelerinin % 9,5´inin geçimini serbest çalışma yoluyla sağladığını ortaya koymuştu TAVAK'ın raporundan çıkan sonuca göre her 10 Türk hanesinden biri geçimini serbest meslek ile sağlıyor. Türk girişimcilerin 1987 yılında 25.500 olan sayısı, bugün 72.000´e ulaştı. Aynı dönemde Türk nüfus ise yaklasık 1,5 milyondan 2,76 milyona çıkmıstır.
ALMANYA'DAKİ TÜRKLERİN EKONOMİK GÜCÜ
2000’li yıllarda Türk girişimcinin hizmet verdikleri sektör sayısı 115’i geçti. Dedektiflik bürosudan, yeni teknoloji üreten kuruluşlar, kanser araştırma labaratuar merkezleri, gen araştırma enstütüleri ve hizmet sektörünün birçok branşlarında Türk kurulusları görmek mümkün.
Rapora göre Almanya´da faaliyet gösteren 72.000 Türk girişimcinin toplam yıllık ciroları 33 Milyar Euro´yu buluyor. 2008 krizi ile başlayan kriz, Türk ve Alman hanelerinin gelirlerinde meydana gelen azalma cirolarda belirli oranda bir düşüşe sebep oldu.
2008 yılı ortalama yıllık ciroları 458.000 Euro olan işletmelerin büyük bölümünü küçük aile işletmeleri teşkil ediyor.
Son yıllarda girişimcilerin sayısındaki hızlı yükseliş ortalama yatırım miktarlarında değişim yaratmadı. Almanya´daki Türk girişimcileri 2008 yılında işletme başına ortalama 115.000 Euro´luk yatırım miktarına ve toplamda 8 milyar
Euro yatırım hacmine ulaştı. Artık bu girişimciler şu an yaşadıkları ülkelerin ayrılmaz birer parçaları oldu.
Son yirmi yılda Türk kökenli girisimciler kenar (nis) ekonomilere sıkısmıs yabancı serbest meslek sahipliğinden, yerli (Alman) girisimcilere dönüsmüstür. Buna karsın bu olumlu gelisme federal Alman toplumunun kimi kesimlerince yeterince
algılanamamaktadır. Ayrımcılık ve ırkçılık üzerinden oy rantı elde etmeye çalısan bir takım politik ve sosyal çevreler, Türk etnik ekonomisindeki büyümeyi gettolasmanın yansıması olarak görmek ve göstermek istenmektedirler.
Almanya`da hali hazırda 700.000’e yakın "Çalısmaya Engeli Olmayan" Türk nüfus vardır. Türkler arasındaki işsizlik oranı Almanlara göre 2 kat daha fazladır. Çalışma engeli olmayan 150 bin Türk iş bulamadıkları için işsiz durumda.
Diğer taraftan Almanya’daki Türk girişimcilerin yoktan yarattıkları 330.000 sigortalı istihdam (% 13 Alman , % 7 diğer milletlerden) hiç dikkate alınmamaktadır. Türk işyerlerinin bir gettolaşma yarattığı iddiası da önyargılara dayandırılmaktadır.
AVRUPA BİRLİĞİ'NDE TÜRK GİRİŞİMCİLER
1961´de Almanya Federal Cumhuriyeti ile ilk işgücü alım antlaşmasını imzalayan Türkiye Cumhuriyeti, bu antlaşmanın benzerlerini 1964´de Hollanda, Belçika ve Avusturya ve 1965´de Fransa ile imzaladı. Bu ülkeler bugün AB´deki Türk
göçünün yoğunlaştığı ülkeleri teskil etmektedirler. Mevcut durumda 4,2 milyon nüfuslu Türk göçmenler AB nüfusunun % 1´ini teskil etmektedirler. Bu sayıya Yunanistan´da yasayan 150 bin Batı Trakya Türkü ile 1 Ocak 2007´de AB´ye katılan Bulgaristan ve Romanya´da yasayan Türk azınlıklar eklendiğinde sayı 5,2 milyona (bu sayıya Kuzey Kıbrıslı Türkler dahil değildir) ulaşmaktadır. Bu şekilde Türk kökenli nüfus 8 AB ülkesinden daha yüksek bir seviyeye ulaşmakta, Türkler birliğin 19. büyük ulusal topluluğunu meydana getirmektedirler.
Almanya´da olduğu gibi AB ülkelerinde yaşayan Türkler genç bir nüfus oluşturmaktadırlar. Bu bağlamda hedef ülkelerde kendilerine bir perspektif yaratmak isteyen iş kurma çağındaki dinamik bir gruptan söz edilebilir. Yeni yerleştikleri ülkelerle bağları vatandaşlığa geçis rakamlarına yansıyan Türk göçmenlerin 1,8 milyonluk bölümü Avrupa Birliği vatandaşlığına sahiptir. Diğer yandan Türkler bulundukları ülkelerin ekonomik yaşamı için de önemli bir faktör haline gelmeye başlamıstır. AB-15 ülkelerinde bağımsız çalışarak geçimlerini sağlayan Türk girişimcilerin sayısı 108.000´e ulaştı. AB´deki Türk girişimcilerin büyük bölümu (% 68) Almanya´da yaşamaktadır. Bunun ardından Fransa ve Hollanda gelmektedir. 1996´dan 2008´ya kadar geçen 12 yıllık dönemde Türk işletmelerinin yatırım hacimleri 6 milyar Euro´dan 11,8 milyar Euro´ya yükselmiştir. 1997´da elde edilen 25,7 milyar Euro’luk ciro 2008 itibariyle 45,4 milyar Euro´ya ulaştı
Büyümeye paralel, istihdam edilen personel sayılarında da yükselme olmustur. 1997´de 254.000 olan çalışan sayısı, bugün 496.000 seviyesindedir. Avrupa´daki Türk girişimciliğinin Almanya´da olduğu gibi oldukça yeni olduğu göz önüne alınırsa orta ve uzun vadede büyümenin süreceği beklenmelidir.
AB´nin yeni üyeleri Polonya, Çek Cumhuriyeti ve Macaristan sayısal olarak önemli bir Türk isletmeciliği barındırmaktadırlar. Bu ülkelerde yaşayan Türklerin hemen hemen tamamı yaşamlarını bağımsız çalışma yoluyla kazanmaktadır. 2007 basında AB´ye katılan Bulgaristan ve Romanya´daki Türk nüfus da göz önüne alındığında
ilgili sayılara 23.500 Türk kökenli girişimci daha eklenmektedir.
PROJEKSİYON 2020
Kurumlar AB ve Almanya´daki Türk girişimcilere ilişkin projeksiyonunu 2000 yılında geliştirmislerdir. Almanya´da Türk kökenli nüfus 1987-2008 yılları arasında % 4,2 büyüme ile 1,5 milyonda 2,7 milyona yükselmiştir. Aynı büyüme
rakamlarının gelecek 11 yıllık süre zarfında da geçerli olacağı varsayıldığında, Almanya´daki Türk kökenlilerin sayısı 2020 yılında 4,2 milyonu bulacaktır. Ancak toplam sayının 4 milyonun altında kalacağı öngörüsü daha gerçekçi
görünmektedir. Zira son yıllarda belirgin biçimde Türkiye´den göçte azalmalar, Almanya’dan kati dönüşler ortaya çıktı.
Göç yasasındaki değişiklikler de aile birleşimlerini zorlaştırmış bulunmaktadır. Türkiye´de sürmekte olan değişim ve demokratikleşme bağlamında ani politik gelişmeler olmazsa gelecekte irtica talepleri de beklenmemektedir. Bununla beraber Türk göçmenler arasında evlilik ve doğum oranları dikkat çekicidir. Eğilimin sürmesi halinde Avrupa Birliği içerisindeki Türkiye kökenli Türk nüfus 2020 yılında 6,5 milyon sınırına dayanacaktır. Bunu balkan ülkelerinde yaşayan Türk kökenli azınlıklar ile birlikte düşündüğümüzde AB içindeki Türk kökenlilerin sayısı 8 milyon sınırını asacaktır.
Türk girişimcileri 1987-2008 yılları arasında % 185 büyüme göstermiştir. Son yirmi yıldaki ortalama % 8,7´lik büyüme oranları göz önünde bulundurulduğunda bu sayının 2020’de 190 bine ulaşacağı beklenmelidir. Ancak bu büyüme
rakamlarının gelecekte devam edeceğini beklememek gerekir. 20 yıl önce çok düsük seviyede baslayan Türk girisimciliği bugün bir doyma noktasına yaklaştı. Gelecekteki gelişmeler doyma noktasına gelen gastronomi ve ticaret alanlarına yeni katılımcıların girisini zorlastıracaktır. Zira bu alanlardaki yoğunlasmanın yanı sıra zincirlerin kurulusu yönünde eğilimler de görülmeye baslamıstır. Artan eğitim seviyeleri çerçevesinde edinilen meslekler bu alanlardaki
fırsat maliyetini de yükseltici etki yapacaktır. Dolayısıyla girisimcilik baslangiçta bir süre düsünmeyi ve kalifiye olmayı gerektiren bir alan halini almaya baslamaktadır. TAVAK Vakfı niteliksel yükselisin sayısal yükselisin önüne geçeceğini ve gelecek 13 yılda büyüme oranının % 4´e gerileyeceğini tahmin etmektedir. Bu çerçevede 2020 yılında Almanya´daki Türk kökenli girisimcilerin sayısı ikiye katlanarak 130 bin olacaktır. Aynı gelismenin AB genelinde de süreceğinden hareketle 2020 yılında AB´deki Türk kökenli girisimcilerin toplam sayısının 190 bini bulacağı öngörülmektedir. Bu sayı içerisinde Türkiye´den doğrudan yatırımlar ve Balkan ülkelerindeki Türk kökenli azınlıklar hesaba katılmamıstır.
TAVAK'ın raporuna göre Almanya´daki 130 bin Türk isletmesinin çalısan sayısı 2020 yılında 700 bini bulması bekleniyor. AB genelindeki Türk girişimcilerin yarattıkları istihdamın ise toplamda 1 milyona ulasacağı öngörülüyor. 2020 yılında Türk girişimcilerin 2008 yılındaki 8 milyarlık (Euro) toplam yatırım hacimleri 18 milyar Euro´ya ve 32,7 milyar Euro´luk ciroları 70 milyar Euro´ya yükselmesi öngörülüyor. AB genelinde ise toplam ciro 90 milyar Euro ve yatırım hacmi 25 milyar Euro
seviyesine erişeceği tahmin ediliyor.