Cemil Özyurt - Bu haberin başlığı, ''Bagel'ın New York'taki Yeni Rakibi Simit'' veya ''Amerikalılara Simit Yediren Türk'' diye atsaydım, çok daha ilgi çekebilirdi. Hem gururu okşar, hem de başlıkta abartma olduğu için ''vay bee'' dedirtirdi. Pohpohu bir kenara bırakıp biraz gerçekleri dinlemek, ''Bir işletme Amerika gibi maliyetlerin yüksek olduğu bir ülkede 1.85 dolara simit satarak nasıl ayakta kalabilir?'' sorusunun cevabını bulmak için Simit & Smith'in New Jersey'deki merkezinde CEO'su Gökhan Çakmak'la konuştuk.
Simit & Smith'in kuruluş hikayesini ve ünlü işadamı Rahmi Koç'un da bu işin finansmanını sağlayan kişi olduğunu yine ilk kez bu sitede okumuştunuz. Kurulduğu günden bugüne yaşadığı süreci de şimdi okuyacaksınız.
Her ne kadar simitle ilgili haber sitelerinde ve gazetelerde çıkan haberler ''bagel'a meydan okuduğu'' başlıklarıyla süslü olsa da, Simit & Smith Türkler'in Paterson'dan sonra en yoğun olduğu ikinci semt olan Cliffside Park'ta açılmıştı. Hem de açıldığı sokağın üzerinde üç Türk marketi, dört Türk restoranı, iki tane de Türkiye'den gelme Bind Chocalate ve Güllüoğlu zinciri faaliyet gösteriyordu.
İlk mekan açılışı ile birlikte, ''Etnik pazara sıkışıp kalacak bir marka mı olacak?'' soruları akla gelmişti. Restoranlara danışmanlık hizmeti veren Bahri Karaaslan, ''Susama alerjisi olan bir millete ürün satmak için Türkler'in yoğun yaşadığı semt, mekan olarak seçilince, etnik pazara sıkışacağını düşünmekten daha doğal ne olabilir ki?,'' diyor.
Simit & Smith mekanları ardı ardına açmaya başlayınca, bu algı değişti. Manhattan'da 2. şubesini Upper West Side'da, üçüncü şubesini FBI'ın da içinde yer aldığı Federal Plaza'nın yanında ve sonrakini de Wall Street'te açınca asıl kitlenin Amerikalılar olduğu ortaya çıktı. Halen 6 şubesi olan zincirin, beşinci şubesi Broadway'de Garment District'te son halkası da New York University (NYU) kampüsünde hizmete girdi.
Peki susama alerjisi olan, diş sağlığına ve temizliğine inanılmaz önem veren Amerikalılar nasıl olacak da simit yiyecek? Ayrıca günlük hayatın vazgeçilmezi haline gelen ve 1800'lü yılların sonundan beri Amerikalılar'ın tükettiği bagel varken. Aynı bagel'ın American Institute of Baking 2012 verilerine göre de, yıllık satış cirosunun 592 milyon dolar, günlük tüketilen bagel sayısının da 5 milyon civarında olduğu gerçeğinden hareketle, simitin Amerika'daki başarısını bu sorulara verilecek cevaplar belirleyecek.
Bugun simitin yakın akrabası konumundaki bagel, enteresandır doğuşuna yine Türkler'in vesile olduğu bir ürün. İlk kez 1683'te Avusturyalılar'ı Osmanlı ordusunun elinden kurtaran Polonya Kralı John III Sobieski için Viyanalı bir fırıncı tarafından yapıldı. Tıpkı Osmanlı bayrağındaki hilali örnek olarak kuşatmadan kurtuluşun şerefine yapılan Croissant gibi.
Aradan geçen 2.5 yılı aşkın sürede, Simit & Smith'in öncelikleri arasında simitin Amerikalılar'ın günlük yiyecek alternatifleri arasına girmek vardı. Ünlü restoran derecelendirme kuruluşu Zagat, simiti '2015 içinde tadına bakılması gereken dokuz yiyecek' kategorisine soktu. Gelecek yılda mekanları derecelendirecek. Halen ünlü bir şef Amerikan damak tadına uygun simitten hangi yiyecekler üretilebilir onun üzerinde çalışıyor.
Simit & Smith günde 3 bin civarı simit satıyor. Kendi zincirleri dışında New York ve New Jersey'de 55 noktaya dağıtımı yapılan simit ve ekmek türleri yine ağırlıklı olarak Türk mekanların tercihi. Markanın en iyi toptan müşterisi de Hamdi Ulukaya'nın sahibi olduğu Chobani'nin Soho'daki mekanı.
Çakmak, amaçlarının toptan pazarda büyümek olduğunu söylüyor. Halen New Jersey'nin Ridgefield semtinde 1500 metrekare alana kurulu 2 milyon doların üzerinde bir yatırımla fırın kurma çalışması devam ediyor. Fırın bir kaç ay içinde hizmete girecek. Cliffside Park'ta bulunan üretim ve idari bina Ridgefield Park'a taşınacak. İlk göz ağrısı olan mekan da cafe-lounge olarak hizmet verecek. Günde 18-20 bin arası simit ve ekmek üretme kapasitesi olacak yeni fırında, pasta ve mamülleri de üretilecek.
Kendi fırını ve dağıtım ağı ile kendine pazarda yer arayan Simit and Smith'e Türkiye'den bir de rakip geldi. Simit Sarayı, Manhattan'da ilk şubesini açtı. 6 şube ve 53 çalışanlı Simit & Smith'in CEO'su Çakmak, bunu rekabetten çok simitin tanıtımına katkı sağlayan bir unsur olarak gördüğünü söylüyor. Zaten faaliyet alanı ve işleyişi itibariyle bir birlerine rakip olacak durumda değiller.
Simitin Amerika macerası, ''Bagel'a rakip olmak için küçük ancak simitin tanıtımı için büyük bir adım'' olarak kabul edilebilir. Franchise'lar ile büyümek isteyen Simit & Smith'in yıl sonunda şube sayısı 10'a çıkacak. İlk franchise verilen eyaletler ise Washington, DC ve Virginia oldu. Virginia'da yaşayan ve her New Jersey'e gelişinde Simit & Smith'e uğrayan İşadamı İrfan Şimşek, ''Artık simit tadına bakmak için 4 saat yolculuk yapmaya gerek kalmayacak,'' diye konuşuyor.
Kanada'dan da talep gören Simit & Smith, franchise olmak isteyenlerden 25 bin dolar bir defaya mahsus olmak üzere ücret, net satış rakamının da yüzde 5.2'sini talep ediyor. 3 ayda bir de yüzde 2 reklam parası olarak kesinti yapıyor. Türkler'in en yoğun olduğu Paterson şehrindeki ilk mağazanın franchise'i ise 3 farklı mekanda faaliyet gösteren Toros Restaurant zincirinin sahibi Hüseyin Bayram oldu. Bayram, babasının yıllar önce Paterson Main St. üzerinde açtığı ilk Toros restoranın yanında Simit & Smith markasıyla 2015 yazında yeni bir alana yelken açacak.
Simit & Smith'in Amerika'daki en büyük şanslarından birisi de, önceki işinde 8 yıla yakın Belçika markası günlük ekmek ve pasta üreticisi Le Pain Quotidien'de deneyimi olan CEO'su. Manhattan'da 58 şubeye çıkan Le Pain'de bölge müdürü olarak görev yapan Çakmak, markanın Dubai, Amsterdam ve Londra'daki mekanlarının açılışını yaptı. Simit & Smith'in başına geçmeden önce bir süre danışman olarak da görev yapan Çakmak, Marmara Üniversitesi İşletme Fakültesi mezunu. Öğrenci iken komi olarak çalışma hayatına başlayan Çakmak, New York'ta Türk restoranı Pasha ve Fransız restoranı Savann'da menejerlik yaptı. Burger King'in de üç şubesinin müdürlüğünü yapan Çakmak, evli ve iki çocuk babası.
Simit And Smith Şubeleri
Cliffside Park, NJ
721 Anderson Ave, Cliffside Park, NJ 07010
Upper West Side
124 W. 72nd St, New York, NY 10023
Worth Street
111 Worth St, New York, NY 10013
Financial District
100 William St, New York, NY 10038
Garment District
1400 Broadway, New York, NY 10018
NYU
11 Waverly Place, New York, NY 10003