Briç şanstan çok yeteneğin öne çıkmasıyla diğer iskambil oyunlarından ayrılan ve spor dalı olarak kabul edilen bir oyun. Çeşitli ülkelerde lise ve üniversite seviyesinde ders olarak okutulan bricin en önemli özelliklerinden biri de uluslararası bir dili oluşu. Birbirinin dilini bilmeksizin biraraya gelen oyuncular, rahatlıkla briç oynayabiliyorlar.
Bricin tarihi ile ilgili hikayelerden biri, adını İstanbul’daki Galata Köprüsü’nden aldığına dair... İngiliz'lerin Whist isimli oyunundan geliştirilerek bugüne gelen bricin, 1856 Kırım Savaşı sırasında İstanbul'a gelen İngiliz askerleri ile Türkler'in ortaklaşa yarattığı bir oyun olduğu söyleniyor. Hikayeye göre, Galata Köprüsü’ne karşı Whist oynayan askerler, oyundaki şans faktörünü azaltıp daha heyecanlı bir hale getirmek için kurallarında değişiklik yaparlar. Oyun hem karşılıklı oturan iki kişinin ortak olup iletişim kurarak yani bir nevi köprü oluşturarak oynanmasından dolayı, hem de Galata Köprüsü’nden alınan ilhamla ingilizce köprü anlamına gelen “bridge” adını alır.
İlk briç federasyonu 1927 yılında American Contract Bridge League (ACBL) adı ile Amerika’da kuruldu. En çok dünya şampiyonunu çıkaran ülke olan Amerika’da lisanslı oyuncu sayısının 10 milyonun üzerinde olduğu biliniyor. Amerika’yı takiben İtalya, İngiltere, Fransa, Polonya, Danimarka, Rusya, Çin ve Hollanda da önemli briç şampiyonları çıkaran ülkeler arasında yer alıyor. Türkiye’de ise Briç Federasyonu 1996 yılından beri faaliyet gösteriyor ve ülke çapında toplam 300’e yakın briç klübü bulunuyor. İstanbul, Dünya Briç Federasyonu (WBF) tarafından 1960 yılından beri düzenlenen Briç Olimpiyatları’na 2004 yılında 83 ülke ve 3000 kişinin katılımı ile ev sahipliği yaptı.
New York City’de Briç
New York’taki briç kulüplerinin sayısı henüz İstanbul’dakileri geçememiş olsa da bu oyuna olan talep gün geçtikçe artıyor. Alzheimer hastalığını engellediği ve depresyona iyi geldiği bilimsel araştırmalar sonucu kanıtlanmış olan briç, büyük yatırımların yapıldığı önemli bir endüstri. New York City’deki kulüplerden bazıları özel üyelik gerektirirken, çoğunluğu halka açık.
New York’ta yaşayan profesyonel briç oyuncularından biri olan Ömer Ekinci, katılımcı açısından Amerika’nın en büyük, dünyanın ise ikinci büyük briç kulübü olan Honors Bridge Club’da turnuva hakemliği de yapıyor. Brice üniversite yıllarında başlayan Ekinci, Amerika’ya geldiği 2004 yılında Bridge Honors Club’a hobi amaçlı gelmeye başlamış. O yıllarda iş aradığı sırada Türkiye’de aldığı hakemlik belgesi sayesinde yarı zamanlı olarak hakemlik yapmaya başlayan Ekinci, bugün profesyonel briç oyunculuğunu ve Honors Bridge Club’taki turnuva hakemliği görevini sürdürüyor ve hayatını bundan kazanıyor. Kişiye özel dersler de veren Ekinci, yeni başlayan öğrencilerinin 6 ay ila 1 yıl arasında turnuvalara katılabilecek seviyeye gelebildiklerini söylüyor.
Ekinci bric konusundaTürk oyuncularının genel anlamda daha yetenekli olduklarını fakat şampiyonlukları olan, çok iyi Amerikalı oyunculardan yüzde onluk bir kesimin de dünyanın gelmiş geçmiş en iyi briç oyuncuları olduğunu söylüyor. Amerika’daki rekabetin profesyonel seviyede daha fazla olduğuna dikkat çeken Ekinci, Türk oyuncaların brici daha çok internet ortamında oynadıklarını hatırlatıyor.
Ekinci’ye göre briç öğrenmenin sınırı yok ve ne kadar çok oynarsanız oynayın briç konusunda her şeyi bilmeniz imkansız çünkü hem oynadığınız bir elin aynısını bir daha oynamanız ihtimali çok az hem de olasılıklar çok fazla. “Şans unsuru futbol veya basketbolda ne kadar etkili ise briçte de o kadar etkili” diyen Ekinci, brice olan tutkusunun bu oyunun şanstan çok yeteneğe dayanmasından kaynaklandığını sözlerine ekliyor.
Honors Bridge Club’ın bir diğer üyesi de briç üzerine yazmış olduğu 18 kitabı bulunan milli briç oyuncusu Melih Özdil. 1965 yılından beri briç oynayan Özdil, tam 216 kere milli olmuş ve 150 kez milli takımın kaptanlığını yapmış. Özdil’in dereceleri arasında 1998 Hollanda Marina Cup birinciliği, 1998 Fransa Deauville Briç Festivali ikinciliği, 2005 Tenerife Avrupa Takımlar üçüncülüğü ve 2006 Hawaii şampiyonluğu gibi önemli başarılar bulunuyor. Özdil aynı zamanda Dünya Briç Federasyonu tarafından World Master payesi ile ödüllendirilmiş bir oyuncu.
Amerika'daki oyuncuların ve kulüplerin Türkiye'ye kıyasla daha profesyonel olduğunu hatırlatan Özdil, bricin Amerikalı oyuncular için bir gelir kaynağı, kulüpler içinse profesyonel bir yatırım aracı olduğununun altını çizdi. "Briçte en önemli şey temel kuralların çok iyi öğrenilmesi" diyen Özdil, bu anlamda yeni başlayacaklara çok iyi ve profesyonel bir hocadan, kitabi bilgilere dayalı dersler almalarını tavsiye ediyor.
Honors Bridge Club’ın daimi oyuncuları arasında kırktan fazla Türk bulunuyor. Bunlardan bir tanesi de elli yıldır Amerika’da yaşayan Luna Benardete. Emekli olduktan sonra eşinin ısrarları ile brice başlayan Benardete, bugün çok önemli bir işi olmadığı sürece her gün kulübe gelip briç oynayan başarılı oyunculardan bir tanesi. Bricin hafızasını geliştirdiğini ve konsatrasyonunu arttırdığını belirten Benardete, eşiyle ortak bir hobiye sahip olmaktan dolayı da çok mutlu. Emekliler için iş hayatından sonra boşluğa düşmemek, sosyal bir çevre edinmek ve kaliteli zaman geçirmek açısından bricin hayatına önemli katkısı olduğunu belirten Benardete, geçmişte matematiğe ve hafızaya yönelik oyunlara ilgisinin olmamasından dolayı başlangıçta başaramayacağını düşünmüş. Fakat birkaç dersten sonra briç onun için vazgeçilmez bir tutkuya ve alışkanlığa dönüşmüş.
New York ve New Jersey civarında briç ile ilgilenen bir başka Türk isim de Jak Karako. 20 yıldır Amerika’da yaşayan Karako, son beş aydır New Jersey’de ve Manhattan’da grup dersleri veriyor. Karako da briç ile üniversite yıllarında tanışmış. Öncelikle hobi olarak başladığı briçte, genç milli takıma kadar yükselmiş ve 1991 Almanya Gençler şampiyonasında Türkiye’yi temsil eden isim olmuş.
“Türkiye’de briç daha genç bir gruba hitab ediyor. Oyuncular daha hırslı ve brici ciddi bir spor gibi ele alarak oynuyorlar. Amerika’da ise briç daha çok orta yaş üstü kesimin ilgilendiği, sosyal bir aktivite olarak öne çıkıyor” diyen Karako, çok sayıda Türk öğrencisi olduğunu ve bunların en hevesli ve işini en çok ciddiye alan öğrencileri olduğunu belirtiyor.
Karako brice yeni başlayacak olanların vakit kaybetmemek için profesyonel bir hocadan ders almalarını tavsiye ediyor ve sonrasında kitaplardan kendini geliştirmenin ve oyunu oynayarak pratik yapmanın çok önemli olduğunu hatırlatıyor.
New York City’deki Briç Kulüpleri:
Honors Bridge Club
133 East 58th Street, New York - (212) 230-1230
Manhattan Bridge Club
250 West 57th Street, New York - (212) 845-0155
Cavendish Bridge Club
1556 3rd Avenue, New York - (212) 876-2196
Regency Whist Club
15 E 67th St, New York - (212)734-1700
Bridge Club of Staten Island
444 Manor Road, Staten Island - (718) 273-3106